Engelli erkek çocuğunun maluliyeti nasıl olur?
RaporlaSoru
Lütfen bu soru ile ilgili eklemek veya paylaşmak istediğiniz düşüncelerinizi kısaca yazın.
Bir annenin sorusu şöyle: Oğlum 18 yaşında, babası ile 3.5 yaşında iken oğlum boşandık. Oğlum özel eğitim uygulama okulu 11.sınıf öğrencisi. Sgk müdürlüğüne gittim. Lise öğrencisi olduğu için 20 yaşına kadar baba üzerinde kalabilir dediler. Oğlumun yeni raporu eylül ayında çıktı, tam bağımlı ve %98 oranı. Maluliyet tespiti sanırım 20 yaşında olmadığı için yapmadılar. Rapor 5 yıllık çıktı. Bu raporu sgk ya versem olmaz mı çünkü Maluliyet tespiti yaptırmaz oğlum. Zaten çok zor hastaneye gidiyoruz. Babaya nafaka davası açabilirmiyim engelli maaşı alıyoruz yeni bağlandı ve henüz parayı çekmedim. Evde bakım maaşı da alıyorum çünkü eyt den ben emekli oldum. Bir de ben emekli olduğum için oğlumu ben de üzerime alabilirim sgk da olur sanırım.
Cevap ( 1 )
Lütfen bu cevabın neden rapor edilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Merhaba. Aşağıda malul kararı hakkında bilgi paylaşımı var, size yararı olacağını düşünüyorum.
Boşanma durumunda çocuk, velayetin kimde olduğuna bakılmaksızın anne ya da babasından sağlık yardımı alır.
Emekli olduğunuza göre isterseniz üzerinize alabilirsiniz, isterseniz babası üzerinden devam edebilir.
Nafaka ile ilgili sorunuz için bu zamana dek açılmış bir dava olup olmadığını yazmamışsınız. Yani 3,5 yaşından bu yana. Elbette dava açma hakkınız var. Ancak, yeni bağlanan engelli aylığı için şunu söylemek isterim: 2022 sayılı Kanun’a göre nafaka bağlanan ya da bağlanması muhtemel olan kişilere engelli aylığı bağlanamaz. Bu hükme göre değerlendirme yapmanız gerekir.
Evde bakım aylığı ve emekli aylığınız ve diğer gelirlerle haneye giren gelirleri, hanede yaşayan kişi sayısına böldüğünüzde aylık asgari ücretin üçte birinden (7.368 liradan) az ise engelli aylığınız devam eder. Engelli aylığınızı bağlattığınız sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına giderek emekli olduğunuzu (BİLDİRİM ZORUNLUDUR) ve emekli aylığı tutarınızı söyleyin. Yeniden gelir hesabı yapılır ve aylığının devam edip etmeyeceğine karar verilir.
Eğer engelli aylığı kesilirse nafaka davası açabilirsiniz. Ancak alacağınız nafaka tutarı ve emekli aylığınız ve diğer gelirlerinizin toplamı, hanedeki kişi sayısına bölündüğünde aylık kişi başı asgari ücretin üçte ikisinden (14.736 liradan az) ise evde bakım aylığı devam eder. Emekli olup aylık bağlandığını, sosyal hizmetlere bildirmek zorundasınız. Evde bakım aylığınızın devam edip etmeyeceğine göre, ne yapacağınıza karar verebilirsiniz.
Maluliyet kararı için elinizdeki mevcut geçerli raporu kullanabilirsiniz. Çocuğunuz 18 yaşını doldurduğuna göre ve halen lise öğrencisi olduğuna göre maluliyet kararı için bekleyebilirsiniz. 20 yaşına gelmeden, elinizdeki mevcut rapor ile bulunduğunuz ilde SGK il müdürlüğüne, ilçede sosyal güvenlik merkezine “çocuğumun maluliyet tespitinin yapılmasını istiyorum” diyerek başvuru yapabilirsiniz. SGK’da, konu ile ilgili dilekçe formatı bulunur. Şu var ki; çocuk kimin üzerinde ise maluliyet başvurusunu o kişi yapar. Çocuk, baba üzerinde kalmaya devam ediyorsa, SGK’ya, babası başvuru yapacaktır.
Aşağıdaki bilgiyi dikkatinize sunuyorum:
Engelli erkek çocuklar için maluliyet tespiti talebi
Kız çocukları, evlenmedikleri ve sigortalı bir işe girmedikleri sürece, anne ya da babalarının üzerinden sağlık yardımı almaya devam ederler. Mezun olması gereken yaşta liseyi veya üniversiteyi bitiren erkek çocuklar, mezun olduktan sonraki 2 yıl boyunca anne ya da babalarının üzerinden sağlık yardımı almaya devam ederler. Anne veya babası sigortalı olmayanların sağlık primi Devlet tarafından ödenir.
Öğrenime devam eden engelli erkek çocukların okullarından alınacak öğrenim belgeleri, SGK’ya verilmelidir. Öğrenimine devam etmeyenlerin, 18 yaşını doldurduklarında anne ya da babalarının üzerinden sağlık yardımı alabilmeleri ve yetim aylığına hak kazanabilmeleri için ailelerin, SGK’ya maluliyet tespiti için başvurması gerekir.
SGK’dan malul kararı alan çocuklar, anne veya babalarının üzerinden sağlık yardımına devam ederler ve bu çocukların anne ve babalarının vefatı halinde yetim aylığı alma hakları olur. Malul kararı alamayan çocukların yetim aylığı alma hakları olmaz. Bu çocuklar, zorunlu sağlık primi ödemesi ile ilgili olarak SYDV’ye başvururlar. Burada yapılan gelir testine göre haklarında “G0” kararı verilenlerin sağlık primi Devlet tarafından ödenir. Haklarında “G0” kararı verilmeyenler, belirlenmiş aylık sağlık primini zorunlu olarak öderler.
SGK’dan olumsuz karar alındığında yeniden inceleme amacıyla karara itiraz edilebilir. Bu amaçla zaman aşımı süresi yoktur.
Engelli aylığı alan engelli bireyin, malul çocuk olup olmadıklarına bakılmaksızın sağlık primleri Devlet tarafından ödenmektedir. Engelli aylığı kesilirse, engelli erkek çocuk için maluliyet tespiti istenmelidir.
Ağır engelli erkek çocuğu olan annelerin erken emeklilik talebi, SGK’dan onaylanmış ise çocuğun maluliyet tespitinde, onay belgesini dilekçelerine eklemeleri tavsiye edilir.
Hak sahibi çocuklarının maluliyet ve başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik durumlarının tespitine ve bu tespitlerde esas alınacak sağlık kurulu raporlarına ilişkin usul ve esasları düzenleyen Yönetmelik, Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri Yönetmeliği, 28.09.2021 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmeliğe göre “başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuk”; 20/2/2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çocuklar İçin Özel Gereksinim Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelikte tanımlanan “Çok ileri düzeyde ÖGV”, “Belirgin ÖGV” ve “Özel koşul gereksinimi var (ÖKGV)” ile 20/2/2019 tarihli ve 30692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelikte tanımlanan “Tam bağımlı engelli birey” durumunu” ifade etmektedir. Bakınız: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/09/20210928-4.htm
Başvuru: Maluliyet incelemesi için doğrudan SGK’ya başvuru yapılır. Engelli sağlık kurul raporunun alındığı hastane başhekimliğinden “aslı gibidir” onaylı fotokopisi (20.02.2029 tarihinden önce alınmış ise) ya da e-nabızdan alınmış rapor örneği (20.02.2029 tarihinden sonra alınmış ise, çalışan ebeveynin ve çocuğun kimlik belgeleri, çalışılan yerden alınan çalışma belgesi ve dilekçe ile başvuru yapılır. Dilekçe, başvuru esnasında da doldurulabilir.
Önemli açıklama 1: Yukarıda yer verdiğimiz bilgileri teyit için şu açıklamayı yapmakta fayda var. SGK, 2018/38 sayılı Genelge kapsamında, emeklilik işlemlerinde son 6 aya ait rapor isterken, çocukların maluliyet tespitinde süre sınırlaması ön görmemiştir. Dolayısıyla, başvurularda kendilerinden yeni rapor talep edilenler, bu yazıda yer verdiğimiz ve 2028738 sayılı Genelge’den alınan şu metni, ilgililere gösterebilirler. İlgi paragraf şudur:” Maluliyet tespiti talebinde bulunan sigortalı çocukları ile başka birisinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engellilik tespiti yapılacak çocukların Kurumca yetkilendirilmiş hastanelerce düzenlenmiş sağlık kurulu raporlarının mevcut olması durumunda (süre sınırlaması olmaksızın) bu raporların asılları, asıllarının olmaması durumunda düzenleyen hastane yetkilisince başhekimlik mührü ve ıslak imza ile aslı gibidir şeklinde onaylanmış fotokopileri veya noter tasdikli suretleri, içerir şekilde hazırlanacak dosyalar değerlendirilmek üzere Kurum sağlık kuruluna gönderilecektir. Yapılacak değerlendirme sonucu gerekli görülmesi halinde, Kurulca yeniden muayene istenilebilecektir.”.
Önemli açıklama 2: Yukarıdaki bilgilere ilave olarak Genelge metninde yer alan şu ifadeler de önemlidir: “Kurum sağlık kurullarınca yapılan ağır engellilik tespitlerinde Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucuları tarafından düzenlenmiş sağlık kurulu rapor bulguları esas alınmakta olup, kurul kararlarında rapor tarihine göre ağır engelli oldukları belirtilmektedir. Sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezlerince, kadın sigortalıların başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuklarına ilişkin sağlık kurulu raporları değerlendirilmek üzere Kurumun ilgili sağlık kuruluna gönderilirken söz konusu çocukların hangi tarih itibariyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğunun tespit edilebilmesi için tarih belirtilecektir. Bu tarih, çocuğun doğum tarihi de dikkate alınmak kaydıyla kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının Kanunun yürürlük tarihinden önce olması durumunda 2008/Ekim, sigortalılık başlangıç tarihinin Kanunun yürürlük tarihinden sonra olması halinde ise, sigortalılık başlangıç tarihi olacaktır. Kurumun ilgili sağlık kurulunca da bu konuya özen gösterilerek çocuğun hangi tarih itibariyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli olduğu, tarih belirtilmek suretiyle tespit edilecektir.”.