Erken emeklilikte, engelli memurlar için vergi indirimi belgesi almak zorunlu mu?
RaporlaSoru
Lütfen bu soru ile ilgili eklemek veya paylaşmak istediğiniz düşüncelerinizi kısaca yazın.
Merhaba. 2014 yılında EKPSS ile kamuda memuru oldum. Geçtiğimiz aylarda engellilerin emeklilik işlemleri hakkında yasal değişiklik oldu. Engelli memurlar bakımından durum nedir ve engelli memurlar vergi indirimi belgesi almak zorunda mı? Vergi indirimi için işyerine engelli raporunu beyan etmek yeterli olur mu? Böylece çalıştığım kurum, vergi indirimi uygulayabilir mi?
Cevap ( 1 )
Lütfen bu cevabın neden rapor edilmesi gerektiğini düşündüğünüzü kısaca açıklayın.
Merhaba.2025 Ocak ayında yapılan değişiklik, 1 Ekim 2008 tarihi öncesi işe giren engelli işçiler ile ilgilidir. Bu işçilerin erken emeklilik başvurusunda, vergi indirimi belgesi beyan etme zorunluluğu kaldırıldı. Bu işçilerin erken emeklilik işlemleri; 1 Ekim 2008 sonrası işe giren işçiler, işe giriş tarihine bakılmaksızın engelli memurlar ve işe giriş tarihine bakılmaksızın Bağ-Kur çalışanları gibi oldu. Yani; “vergi indirimi belgesi olmadan başvuru ve SGK’nın çalışma gücü kaybı değerlendirmesi sonucu erken emeklilik hakkında karar vermesi” şartlar, herkes için geçerli oldu.
Dolayısıyla, vergi indirimi belgesi almak zorunlu değildir, isteğe bağlıdır. Engelli memurların erken emeklilik işlemlerinde, vergi indirim belgesi beyan etme zorunluluğu olmadığından, bu belgeyi alıp almamaya siz karar vermelisiniz.
Vergi indirimi belgesi almak için, çalışanın bireysel başvurusu esastır. Kurum ya da işveren, çalışana; “siz engellisiniz, sizin maaş bordronuzda vergi indirimi uyguluyorum” diyemez. İndirim uygulasa dahi, bu durum denetlemelerde tespit edildiğinde; yararlandığınız tutarlar, yasal faizi ile sizden istenir. Burada “Benim isteğim dışında, kurumum, vergi indirimi uygulamış” deseniz de geri ödeme yapmak zorunda kalırsınız. “Ben, başvuru yaparsam zaten vergi indirimi alırım, şimdiye dek yararlandığım tutarlar, benim hakkım zaten” diyemezsiniz. Çünkü başvuru sonrası, başvurunuz olumlu sonuçlanırsa; vergi indiriminden, başvuru yaptığınız tarihten itibaren yararlanmanız söz konusudur. Geri ödemeye ait borç, başvuru tarihinizden önceye aittir.
Eğer, sizin başvurunuz olmadan, kurum ya da işveren, engellilik vergi indirimi uyguluyorsa, derhal sonlandırılmasını isteyin. Ve, kurumunuzdan alacağınız “burada çalışmaktadır” yazısı, kimlik fotokopisi ve engelli raporu ile birlikte dilekçe ile başvuru yapın.
Engellilik vergi indirimi başvurusu: Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatı defterdarlıklar ile Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) taşra teşkilatı vergi dairesi başkanlıkları tek çatı altında toplandığından, belirtilen kurum adları değişmiş olabilir. Engellilik indiriminden yararlanmak isteyen engelliler aşağıdaki belgelerle birlikte Vergi Dairesi Başkanlığı olan illerde ilgili Grup Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde ise Defterdarlıklara (Gelir Müdürlüğüne), Bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Vergi Dairesi bulunmayan ilçelerde ise Mal Müdürlüklerine bir dilekçe ile başvuracaklardır. Başvuruda gereken belgeler şunlardır:
1. Müracaat formu – Dilekçe: Başvuranlar; dilekçeyi başvuru esnasında da hazır form üzerinden doldurabilirler.
2. Çalıştığı işyerinden alınacak çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı. Serbest çalışanlar için; vergi kimlik numarasını gösteren belge (Vergi levhasının fotokopisi).
3. T.C. Kimlik Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi. Eğer engelli yakını için başvuru yapılıyorsa; engelli kişinin de nüfus cüzdan fotokopisi.
4. Engelli sağlık kurulu raporu olanlar için; rapor aslı veya noter tasdikli örneği ya da raporu düzenlemiş olan hastanece tasdikli örneği. Başvurularda; Sağlık Bakanlığınca engelli sağlık raporu vermeye yetkili hastaneden usulüne uygun alınmış engelli sağlık raporu olanlar vergi indirimi için başvuru yapabilirler.
Engelli sağlık raporunun aslının verilmesi zorunlu değildir. Noter tasdikli örneği ya da raporu düzenlemiş olan hastanece tasdikli örneği (ıslak imzalı-aslı gibidir yazılı) başvuru için geçerlidir. 20 Şubat 2019 sonrası alınmış engellilik raporlarının ve ÇÖZGER raporlarının, e-nabızdan alınan örnekleri ile başvuru yapılabilir. Eğer hiç rapor yoksa gelir vergisi indirimi için vergi dairesine/defterdarlığa başvuru yapılır ve bu kurumlar, kişiyi hastaneye sevk edebilir. Kişi, sevk edildiği hastaneye başvuru yaparak, engellilik sağlık kurul raporu alabilir.
Eğer başvuran kişinin elindeki rapor sürekli ise ve vergi dairesi bu kişiden yeni rapor istemişse; sevk yazısı ile ilgili hastaneye başvuru yapar (Hastane, geçerli bir raporu olduğu gerekçesi ile il sağlık müdürlüğüne itiraz talep etmez ise). Kişi adına yeni bir engellilik sağlık kurul raporu düzenlenirse, eski rapor geçersiz hale gelecektir.
Vergi Dairesinden aşağıdaki gibi dört şekilde sonuç gelebilir:
1.Vergi indirimi başvurusunun onaylanmasıdır. Onay belgesinde yazan tarihten itibaren geçerli olmak üzere indirim uygulanır.
2. Vergi Dairesi, engelli bireyin engeline yönelik yeni tetkikler isteyebilir. Bu tetkikler yaptırılıp sonuçların asılları Vergi Dairesine gönderilir. Vergi Dairesi, engelli sağlık raporunun alındığı hastaneye doğrudan resmi yazı yazarak da bu belgeleri isteyebilir.
3. Vergi Dairesi engelli raporunun yenilenmesini isteyebilir. Engelli raporu süresi içinde geçerli olduğundan yeni rapor almak için; eğer ilave bir engel/hastalık yoksa raporun alındığı hastaneye “rapora itiraz işlemi” için başvurulur. Hastane bu başvuruyu kabul etmez ya da ilave bir engel durumu varsa, itiraz; il sağlık müdürlüğüne yapılır. İl sağlık müdürlüğü kişiyi bir hastaneye sevk eder. Buradan alınan rapor sonucu ilk raporla aynı ise sonuç kesinleşir ve bu rapor vergi dairesinin incelemesine gönderilir. Sonuç ilk rapordan farklı ise kişi, hakem hastaneye gitme hakkına sahiptir. Hakem hastanenin kararı kesindir. Alınan rapor Vergi Dairesinin incelenmesine gönderilir.
4. Vergi dairesinin, engel oranını %40’ın altına düşürülmesi yani sonucun “vergi indiriminden yararlanamaz” ibaresi ile olumsuz olmasıdır. Her iki durumda da tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde, sonuca itiraz edilebilir. İtirazın kabulü ya da reddine göre hareket edilir. İstenirse dava açılabilir.
Önemli: Vergi indiriminden yararlanması istenen kişi sayısı birden fazla ise (engelli çalışan ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler bakımından); her biri için ayrı başvuru yapılır.
Başvuru sonrası: Engellilerin çalışma gücü kayıp oranları, Merkez Sağlık Kurulunca, Gelir Vergisi Kanunu’na ve bu Kanun gereğince hazırlanan Yönetmelik’e göre belirlenmektedir. Engelli sağlık raporları, Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik ve ÇÖZGER Yönetmeliği ve eklerine göre incelenir. İnceleme sonucu alınan karar; başvuranın iş yerine gelir. Başvuran, kararı tebliğ ettikten sonra 30 gün içinde, isterse sonuca itiraz edebilir.
Maliye Sağlık Kurulunca yapılan incelemede engel oranı düşebilir: Engelli kişinin %40 veya üzerinde engelli raporu ile yaptığı başvuru sonucunda, vergi dairesinin engel oranını %40’ın altına düşürmesi; kişinin engellilik durumunun ortadan kalktığını göstermez. Bu sonuç sadece kişinin vergi indiriminden yararlanamayacağını gösterir. Kişi diğer tüm haklardan yararlanır. Vergi Dairesinin yeni engelli raporu istediği durumlarda dikkat edilmesi gereken konu; yeni değerlendirmede engel ölçüm cetvelinin değişmesi nedeniyle engel oranının düşmesidir. Eğer kişi, yeni bir rapor alır ve engel oranı bu raporda, %40’ın altına düşerse kişi tüm engelli haklarını kaybeder. Bu nedenle engel oranının düşmesi söz konusu ise kişinin engelli sağlık kurul işlemlerini yapmaması önerilir. Bu kişilerin, vergi indirim hakkını kullanmama tercihi yapmaları, daha uygun olacaktır.
İşyerini değiştiren çalışanlar; yeni iş yerlerinden çalıştıklarına dair yazıyı alarak vergi dairesine başvuru yaparlar. İş yerlerine, vergi indirimi uygulandığına dair yazıyı elden alabilirler. Bu engellilerin yeniden rapor almalarına gerek yoktur. Bulundukları il sınırları dışına giden de aynı şekilde işlem yapabilir.